Porządek prawny we Francji

Pod pojęciem „źródeł prawa” rozumie się procesy sporządzania przepisów prawnych stanowiących nasz porządek prawny.

1. Jakie dokumenty lub „źródła prawa” określają przepisy prawne (w szczególności umowy międzynarodowe, prawo wspólnotowe, konstytucja, ustawy, dekrety, rozporządzenia, dekrety wykonawcze, itp.)?

1.1. Międzynarodowe źródła prawa

1.1.1. Umowy międzynarodowe

Są to traktaty i umowy międzynarodowe wynegocjowane przez Francję i państwa obce, takie jak, np. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, podpisana w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., która weszła w życie we Francji w 1974 r. i obecnie jest wiążąca dla 40 państw członkowskich Rady Europy.

1.1.2. Prawo wspólnotowe

Oprócz przepisów wynikających z traktatów wspólnotowych, istnieje coś, co znane jest jako ustawodawstwo wtórne zawarte w aktach przyjętych przez instytucje Wspólnoty Europejskiej i Unii Europejskiej, określone w szczególności w Traktacie Rzymskim z dnia 25 marca 1957 r. oraz Traktacie z Maastricht z dnia 7 lutego 1992 r. Do aktów tych należą: dyrektywy, decyzje, rozporządzenia, opinie i zalecenia.

1.2. Krajowe źródła prawa

1.2.1. Przepisy konstytucyjne

- Konstytucja z dnia 4 października 1958 r.;
- Preambuła do Konstytucji z dnia 27 października 1946 r., Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z dnia 26 sierpnia 1789 r. oraz podstawowe zasady uznane ustawami Republiki, o których mowa jest w Preambule;
- przepisy instytucjonalne, przewidziane Konstytucją, określające tryb stosowania niektórych przepisów dotyczących organizacji rządu.

1.2.2. Przepisy legislacyjne

Ustawa przyjęta przez parlament jako organ o uprawnieniach ustawodawczych, jest wyrazem woli ogółu. Art. 34 Konstytucji ściśle określa obszary, w których organ ustawodawczy ma uprawnienia do wydawania przepisów w formie legislacyjnej.

1.2.3. Rozporządzenia

Rozporządzenia to akty o zakresie ogólnym, sporządzane przez organy administracyjne. Zgodnie z art. 37 Konstytucji, przepisy niedotyczące spraw, o których mowa w art. 34 Konstytucji, wchodzą w zakres rozporządzeń i stanowią element następujących dokumentów:
- Uchwały: na mocy art. 38 Konstytucji, rząd może zwrócić się do parlamentu o upoważnienie do podjęcia działań w sprawach zarezerwowanych dla władzy ustawodawczej. Środki te mają tymczasowo status rozporządzenia i nabierają statusu ustawodawstwa po ratyfikacji przez władzę ustawodawczą.
- Rozporządzenia: dekrety wydawane przez Prezydenta Republiki lub Premiera, rozporządzenia ministrów i prefektów, decyzje organów obradujących i wykonawczych w ramach władz samorządowych bądź ich instytucji publicznych stanowią zasadniczą część ogólnej kategorii rozporządzeń.

2. W stosownych przypadkach, jakie są pozostałe źródła prawa (w szczególności ogólne zasady prawa, zwyczaje, prawo precedensowe w sądach) i jaką mają wartość?

2.1. Ogólne zasady prawa

Są to zasady ustanowione przez sądy; mogą one wywodzić się z przepisów zawartych w dokumentach prawa pisanego lub nie. Mają większą wartość niż rozporządzenia i tylko ustawy mogą od nich odejść. Zasady te zaczerpnięto głównie z Deklaracji Praw Człowieka z 1789 r. (równość obywateli przed władzami państwowymi, wolność sumienia), Preambuły do Konstytucji z 1946 r., potrzeb życia społecznego (ciągłości usług publicznych, kontroli działań przełożonych w stosunku do czynności ich podwładnych) czy też wymogów zasad słuszności (zasada niesprawiedliwego wzbogacenia).

2.2. Prawo precedensowe

Teoretycznie, Konstytucja nie uprawnia sądów do określania ogólnych zasad, a ich rola ogranicza się do rozwiązywania sporów, które się do nich kieruje do rozpoznania. Muszą one jednakże interpretować prawo pisane, na podstawie którego rozwiązują spory. Ponadto, często zdarza się tak, iż nie ma żadnego dokumentu pisanego zawierającego przepisy, które prawdopodobnie miałyby zastosowanie do danego sporu. W takim przypadku sądy nie mogą nie wydać orzeczenia, a więc będą same musiały sformułować ogólną zasadę im to umożliwiającą.

Brak przepisu o ogólnym zakresie może doprowadzić do tego, że sądy opracują wyszukany zbiór zasad za pomocą prawa precedensowego, jak to już miało miejsce w dziedzinie odpowiedzialności rządowej.

2.2.1. Międzynarodowe prawo precedensowe

Stanowi je Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (główny organ sądowy ONZ), Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii, Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy oraz Międzynarodowy Trybunał Karny.

2.2.2. Europejskie prawo precedensowe

Określa je Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka.

Na mocy art. 234 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, prawo precedensowe Trybunału Sprawiedliwości narzuca się sądom krajowym poprzez procedurę orzekania w trybie prejudycjalnym, która umożliwia sądom krajowym zwrócenie się do Trybunału Sprawiedliwości, przed wydaniem orzeczenia, o rozwiązanie problemów wynikających ze stosowania prawa wspólnotowego, z którymi mogą się do nich zwrócić osoby prywatne.

2.2.3. Krajowe prawo precedensowe

- Rada Konstytucyjna

Można do niej kierować zarówno ustawy jak i traktaty, celem przeprowadzenia kontroli zgodności z Konstytucją przed promulgacją. Rada automatycznie przeprowadza kontrolę zgodności z Konstytucją ustawodawstwa instytucjonalnego oraz przepisów proceduralnych zgromadzeń parlamentarnych. Z drugiej strony, nie dokonuje kontroli ustaw przyjętych bezpośrednio przez suwerennych obywateli w referendum.

- Sądy administracyjne

Są odpowiedzialne za rozwiązywanie sporów z udziałem władz państwowych. Stosują pewien specjalny zbiór praw odbiegający od prawa zwyczajowego i w znacznej mierze oparty na prawie precedensowym.

- Sądy powszechne

Sądy powszechne rozstrzygają spory pomiędzy osobami prywatnymi i wymierzają kary za przestępstwa przeciwko osobom, mieniu oraz społeczeństwu.

3. W stosownych przypadkach, jaka jest hierarchia poszczególnych dokumentów (hierarchia norm)?

Źródła prawa krajowego tworzą pewną hierarchię. Poczynając od źródła najwyżej w hierarchii, wygląda ona następująco: Konstytucja, prawo precedensowe Rady Konstytucyjnej, ustawy, prawo precedensowe sądów administracyjnych i powszechnych oraz rozporządzenia.

Zgodnie z zasadą prymatu prawa wspólnotowego, rozporządzenia i dyrektywy stanowią część francuskiego porządku prawnego i mają pierwszeństwo przed ustawami i rozporządzeniami krajowymi, zgodnie z uzgodnieniami zawartymi w dokumentach prawnych lub prawie precedensowym.

Zobowiązania międzynarodowe mają pierwszeństwo przed prawem krajowym podrzędnym w stosunku do Konstytucji na mocy artykułu 55 Konstytucji. Jednakże nie mają one pierwszeństwa przed normami konstytucyjnymi, jako że, zgodnie z artykułem 54 Konstytucji, w przypadku gdy do Rady Konstytucyjnej skierowano ustawę ratyfikującą zobowiązanie międzynarodowe i Rada orzekła, iż ustawa ta zawiera punkt niezgodny z Konstytucją, upoważnienia do ratyfikacji lub zatwierdzenia przedmiotowego zobowiązania można udzielić dopiero po zmianie Konstytucji.

4. Jakie procedury stosuje się w przypadku wprowadzania w życie zasad zawartych w dokumentach ponadnarodowych na terytorium kraju?

4.1. Umowy międzynarodowe

Promulgacja traktatu lub umowy międzynarodowej we Francji podlega ratyfikacji lub zatwierdzeniu oraz publikacji. Umowy międzynarodowe stosują się bezpośrednio we francuskim porządku prawnym.

4.2. Prawo wspólnotowe

Niektóre dokumenty prawa wspólnotowego mają skutek bezpośredni, np. rozporządzenia, które mają ogólne zastosowanie i są wiążące w całości, oraz decyzje, które są wiążące w całości dla podmiotów, do których są skierowane. W przypadku pozostałych norm wspólnotowych, Państwo Członkowskie musi dokonać ich transpozycji do prawa krajowego. Istnieją dyrektywy, które są wiążące dla Państw Członkowskich w zakresie celów, jakie należy osiągnąć, natomiast pozostawiają władzom krajowym wybór formy i metod. Transpozycja musi się odbyć w terminie określonym w samej dyrektywie, za pomocą ustawy bądź rozporządzenia zgodnie z zakresem tematycznym przedmiotowego przepisu.

5.1. Dokumenty międzynarodowe

W odniesieniu do umów międzynarodowych głowa państwa negocjuje i ratyfikuje dokumenty na mocy art. 52 Konstytucji.

5.2. Dokumenty krajowe

Nad ustawami głosuje parlament, czyli przedstawiciele ludności. Czasami jednakże odbywa się to bezpośrednio w drodze referendum na mocy art. 11 i 89 Konstytucji.

Do władz przyjmujących rozporządzenia należą:

- Premier i Prezydent Republiki: teoretycznie art. 21 Konstytucji nadaje uprawnienia do wydawania rozporządzeń Premierowi. Jednakże rozporządzenia przyjmujące formę dekretów Rady Ministrów wymagają podpisu Prezydenta Republiki. Bez względu na to, od której władzy pochodzą, dekrety wymagają kontrasygnaty ministrów odpowiedzialnych za ich wdrażanie.
- Ministrowie: Nie mają ogólnych uprawnień do wydawania rozporządzeń jako takich. Uczestniczą w tym procesie za pośrednictwem kontrasygnaty w odniesieniu do uprawnień Prezydenta Republiki oraz Premiera. Niektóre teksty nadają niektórym Ministrom własne uprawnienia do wydawania rozporządzeń regulujących konkretną kwestię. Mogą również wykonywać uprawnienia uznane przez prawo precedensowe dla zwierzchników departamentów w sprawach dotyczących właściwego działania władz administracyjnych oraz składać im sprawozdania.
- Władze, którym przekazano uprawnienia (prefekci) oraz władze zdecentralizowane (regionalne i lokalne) mają uprawnienia do wydawania rozporządzeń w tych obszarach jurysdykcji terytorialnej.
- Niektóre organy branżowe (np. „ordre des médecins”) są umocowane do wydawania rozporządzeń dla danej branży.
- Niezależne organy administracyjne.

6. Jaki jest proces przyjmowania tych przepisów prawa?

6.1. Ustawy

Przywilej inicjatywy ustawodawczej należy równolegle do Premiera (rządowe projekty ustaw) oraz członków Zgromadzenia (projekty ustaw indywidualnych członków). Projekty ustaw poddaje się pod dyskusję w Radzie Ministrów po przeanalizowaniu przez Radę Stanu, następnie pod głosowanie na takich samych warunkach przez Zgromadzenie Narodowe oraz Senat. Ustawa ostatecznie przyjmowana przez parlament podlega promulgacji przez Prezydenta Republiki oraz publikacji w Dzienniku Urzędowym w formie papierowej i elektronicznej.

6.2. Rozporządzenia

Niektóre formy rozporządzenia wymagają szczególnych formalności. Dzieje się tak w przypadku np. dekretów.
- Dekrety poddawane pod dyskusję w Radzie Ministrów podpisuje Prezydent Republiki i noszą one kontrasygnatę Premiera.
- Dekrety niepoddawane pod dyskusję w Radzie Ministrów podpisuje Premier.

Dekrety nazywane „Dekretami Rady Stanu” wymagają wcześniejszego zaopiniowania przez „Haute Assemblée” (senat francuski).

Po podpisaniu przez właściwe władze, dekrety przesyłane są w celu uzyskania kontrasygnaty ministrów odpowiedzialnych za ich wykonanie i publikowane w Dzienniku Urzędowym w formie papierowej i elektronicznej.

7. Jakie procedury stosuje się w przypadku wprowadzania przepisów krajowych w życie?

Przepis wchodzi w życie i można się na nim opierać od momentu promulgacji i publikacji.

7.1. Publikacja

Ustawy i dekrety należy publikować w „Journal officiel de la République française”. Dla niektórych zarządzeń wystarczy publikacja w Urzędowym Biuletynie właściwego ministerstwa. Jeśli chodzi o ogłaszanie decyzji władz lokalnych, można je ogłaszać na plakatach i publikować w specjalnych zbiorach praw.

7.2. Powiadomienie

Publikacja poszczególnych decyzji przybiera formę powiadomienia zainteresowanej strony.

8. Jakie istnieją sposoby rozwiązywania ewentualnych sporów pomiędzy różnymi przepisami prawnymi w obrębie Państwa Członkowskiego?Przed promulgacją ustaw oraz w momencie kierowania ich do Rady Konstytucyjnej (przez Prezydenta Republiki, Premiera, Przewodniczących Zgromadzeń, sześćdziesięciu posłów lub sześćdziesięciu senatorów), Rada Konstytucyjna sprawdza, czy są one zgodne z Konstytucją. Jednakże po promulgacji ustawy, nie ma już procedury umożliwiającej jej zakwestionowanie. Od tego momentu, sędzia nie może oficjalnie podważyć aktu administracyjnego, nawet jeśli narusza on bezpośrednio Konstytucję. Jeśli niezgodność z Konstytucją wynika z faktu, iż jest on wykorzystywany do stosowania ustawy, która sama w sobie jest niezgodna z Konstytucją, sędzia nie może podważyć aktu. Ustawa utrudnia sędziemu przeprowadzenie procedury sprawdzającej.

W przypadku niezgodności z normą wyższej rangi, rozporządzenie można zakwestionować w sądzie administracyjnym na podstawie działania przekraczającego kompetencje. Jest to procedura unieważnienia, którą może wykorzystać każdy obywatel w stosunku do każdej wykonalnej decyzji, która może być sprzeczna z prawem w terminie dwóch miesięcy od daty wejścia w życie zakwestionowanego aktu.

Na bezprawność rozporządzenia administracyjnego można powołać się w sądzie w dowolnym momencie, nie w ramach powództwa zasadniczego o unieważnienie, ale dodatkowo, jako powództwo dotyczące bezprawności. W przypadku uznania aktu za bezprawny; niekoniecznie ulega on unieważnieniu; sąd może go pominąć w postępowaniu toczącym się przed nim.

Organizacja wymiaru sprawiedliwości - Francja

Istnieje kilka rodzajów sądów we Francji, zorganizowanych w dwa główne systemy: sądownictwo i sądownictwo administracyjne, wykorzystywane w zależności od charakteru sporu, jego znaczenia lub ciężaru czynu karalnego.

a) Sądownictwo:
- sądownictwo cywilne
b) system administracyjny

W przypadku powstania sporu kompetencyjnego między obydwoma systemami wymiaru sprawiedliwości – sądownictwem i sądownictwem administracyjnym – sąd właściwy do rozstrzygania sprawy zostaje wyznaczony przez Trybunał Kompetencyjny.

Szczegółowe objaśnienia

Sąd pierwszej instancji 

Sąd pierwszej instancji rozstrzyga spory między osobami prywatnymi, wartość przedmiotu tych sporów nie przekracza 7 600 EUR, oraz wchodzą one w zakres kompetencji wymienionego sądu (powództwa osobowe i z tytułu prawa do nieruchomości). Sąd ten nie może rozstrzygać w sprawach zarezerwowanych przez prawo dla innych organów sądowniczych, nawet, gdy kwota sporu jest niższa od 7 600 EUR.

Wydaje również orzeczenia w niektórych sprawach określonych przez prawo, takich jak:

- zajęcie wynagrodzenia,
- renty dożywotnie niższe lub równe 3 800 EUR,
- problemy związane z wyborami,
- najem lokali mieszkalnych.

Ponadto sąd pierwszej instancji dysponuje kompetencjami administracyjnymi, takimi jak:

- rejestracja oświadczeń o obywatelstwie francuskim,
- ustanawianie potwierdzeń przez świadków oraz zaświadczeń obywatelstwa,
- pieczętowanie i usuwanie pieczęci na dokumentach spadkowych.

Pozostałe właściwości sądu

Sąd pierwszej instancji spełnia funkcję sądu opiekuńczego.

Ma prawo ogłaszania upełnoletnienia nieletnich, organizowania systemu ochrony, takiego jak kuratela czy opieka, osób o ograniczonych możliwościach mentalnych.

Skład i miejsce orzekania

Sąd pierwszej instancji składa się z jednego bądź kilku sędziów, jednakże sprawy rozstrzygane są wyłącznie przez jednego sędziego.

Sąd pierwszej instancji jest na ogół zlokalizowany w głównej miejscowości danego okręgu sądowego.

Właściwym sądem pierwszej instancji jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego, to znaczy osoby, przeciwko której została wniesiona skarga.

Lokalne adresy

Adresy poszczególnych instytucji: Żółte strony  (France Telecom) 

Dodatkowe informacje

- Właściwość i organizacja sądu pierwszej instancji: Kodeks organizacji wymiaru sprawiedliwości: artykuły L321-1 do L323-1 

Sąd wielkiej instancji 

Sąd wielkiej instancji rozstrzyga:

- w sporach między osobami prywatnymi (sprawy cywilne), dotyczących przedmiotu o wysokości przekraczającej 7 600 EUR,
- w sporach dotyczących, niezależnie od wartości przedmiotu powództwa: spraw rodzinnych (ślubu, rozwodu, adopcji, spadków, pokrewieństwa), obywatelstwa, zajęć nieruchomości, patentów, znaków handlowych, rozwiązywania stowarzyszeń.

Skład

Sąd składa się z sędziów zawodowych: przewodniczącego, wice-przewodniczącego, sędziów, prokuratora Republiki i zastępców prokuratora.

Istnieją również sędziowie wyspecjalizowani, tacy jak sędzia rodzinny (rozstrzygający w zakresie rozwodów, separacji itp.).

Pozostali wyspecjalizowani sędziowie to:

- sędzia orzekający w sprawach o wywłaszczenie (odszkodowania za wywłaszczenie),
- sędzia odpowiedzialny za przymusowe wykonanie orzeczeń (sprawy sporne dotyczące przede wszystkim zajęć).

Sąd wielkiej instancji znajduje się z reguły w głównej miejscowości departamentu, ale może być również zlokalizowany w innych gminach.

Do jakiego sądu wnieść sprawę? 

Zasadniczo, sprawy należy wnosić do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, przeciwko której wnoszony jest pozew.

Wyjątki:

- procesy w sprawach nieruchomości: sąd właściwy dla miejsca lokalizacji nieruchomości,
- procesy spadkowe: miejsce otwarcia sukcesji.

Pozostałe wyjątki:

- procesy w sprawie wykonania umowy: sąd właściwy dla miejsca wykonania umowy,
- procesy w sprawie wykonania umowy sprzedaży: sąd właściwy dla miejsca dostawy,
- procesy o świadczenia alimentacyjne: sąd właściwy dla miejsca zamieszkania powoda.

Dodatkowe informacje

- Właściwość i organizacja sądu wielkiej instancji:
* Kodeks organizacji wymiaru sprawiedliwości: artykuły L311-1 do L311-4
* Kodeks organizacji wymiaru sprawiedliwości: artykuły L311-10 do L311-13

Sąd gospodarczy 

Sąd gospodarczy rozstrzyga we wszelkiego rodzaju sporach natury gospodarczej, takich jak:

- spory między podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania ich działalności (na przykład w przypadku, gdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą kwestionuje wartość towaru zakupionego u innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą),
- spory między wspólnikami w spółkach handlowych,
- spory wynikające ze sprzedaży firm handlowych.

Orzeka również:

- w sporach dotyczących czynności handlowych między podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą i osobami nie będącymi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (na przykład w przypadku kwestionowania jakości produktu sprzedanego przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą),
- w sporach o zapłatę i w zakresie likwidacji przymusowej.

W kancelarii sądu gospodarczego znajduje się rejestr handlowy i rejestr spółek, w którym podmioty prowadzące działalność gospodarczą zobowiązane są dopełnić obowiązku rejestracji.

Skład

Sąd gospodarczy składa się z przewodniczącego oraz sędziów niezawodowych, których liczba nie jest stała. W trakcie orzekania sąd musi liczyć co najmniej 3 sędziów.

Sędziowie wybierani są na 2 lub 4 lata przez przedstawicieli podmiotów prowadzących działalność handlową i przemysłową.

Do którego sądu się zwrócić?

Na ogół, istnieje jeden lub kilka sądów gospodarczych w każdym departamencie (jurysdykcja sądu wielkiej instancji).

Jeśli nie istnieje sąd gospodarczy na danym terenie, spory rozstrzyga sąd wielkiej instancji zgodnie z procedurą przewidzianą dla sądów gospodarczych.

Zasadniczo, sprawę wnosi się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, przeciwko której wytacza się proces.

Dokładniejsze informacje

- Właściwość sądu gospodarczego: Kodeks organizacji wymiaru sprawiedliwości: artykuły L411-1 do L411-7

Sąd pracy 

Zajmuje się rozstrzyganiem indywidualnych sporów między pracodawcą a pracownikiem wynikłych z tytułu umowy o pracę lub umowy o naukę zawodu.

W przypadku urzędników zatrudnionych w instytucjach państwowych, sądem właściwym do rozstrzygania sporów jest sąd administracyjny. Sąd pracy interweniuje na wniosek pracownika lub pracodawcy, próbując doprowadzić do ugody między stronami. Wydaje orzeczenia wyłącznie w przypadku, gdy ugoda, na ogół obligatoryjna oprócz wyjątków określonych przez prawo, nie doszła do skutku.

Lokalizacja sądu pracy 

Najczęściej, w głównej miejscowości departamentu lub kantonu.

Jaki sąd pracy wybrać?

Na ogół, sąd właściwy dla miejsca siedziby przedsiębiorstwa. Pracownicy wykonujący pracę poza miejscem zatrudnienia zwracają się do sądu właściwego dla ich miejsca zamieszkania.

Kto wydaje orzeczenia?

Sąd pracy składa się z obieralnych sędziów reprezentujących w równej liczbie pracowników i pracodawców. Sąd dzieli się na 5 wyspecjalizowanych wydziałów:

- kadra kierownicza,
- przemysł,
- handel i usługi handlowe,
- rolnictwo,
- działalność różna.

W jego skład obowiązkowo wchodzi również wspólny zespół orzekający w trybie przyspieszonym.

W przypadku podziału głosów na 4 sędziów, sądowi pracy przewodniczy sędzia sądu pierwszej instancji.

Dodatkowe informacje

- Właściwość i organizacja sądu pracy: * Kodeks pracy: artykuł L511-1 
* Kodeks pracy: artykuł L512-1 do L512-3

Sąd do spraw ubezpieczeń społecznych

Sąd do spraw ubezpieczeń społecznych rozstrzyga spory między kasami ubezpieczeń społecznych a ich świadczeniobiorcami.

Spory te dotyczą głównie:

- przynależności (przystąpienia do kasy ubezpieczeń społecznych),
- naliczania i pobierania składek i świadczeń.

Jego właściwość nie obejmuje:

- decyzji w sprawach zdrowotnych (właściwość regionalnej komisji technicznej),
- skarg w sprawie naruszenia kodeksu ubezpieczeń społecznych, które podlegają sądownictwu karnemu,
- sporów związanych z ustanawianiem dodatkowych emerytur (właściwość sądów cywilnych).

Skład

W jego skład wchodzą:

- przewodniczący (sędzia sądu wielkiej instancji),
- niezawodowi asesorzy, wyznaczani na 3 lata przez prezesa Sądu Apelacyjnego na wniosek najbardziej reprezentatywnych organizacji związkowych zawodów rolniczych i nierolniczych.

Dokąd skierować pozew?

Sąd orzekający w sprawach ubezpieczeń społecznych najczęściej mieści się w siedzibie sądu wielkiej instancji.
Sekretariatem sądu zarządza pełnomocnik regionalnej dyrekcji do spraw zdrowotnych i społecznych.
Sądem właściwym jest, na ogół, sąd miejsca zamieszkania powoda bądź miejsca zamieszkania pracodawcy.
Więcej informacji można uzyskać w kancelarii sądu wielkiej instancji oraz w kasie ubezpieczeń społecznych.

Sąd rozjemczy do spraw dzierżawy nieruchomości rolnych 

Kompetencja sądu rozjemczego do spraw dzierżawy nieruchomości rolnych rozciąga się na spory związane z dzierżawą nieruchomości rolnych powstałe między właścicielem gospodarstwa rolnego a jego dzierżawcą lub dzierżawcą-połownikiem.

Przykłady:

- czynsz dzierżawny,
- czas trwania dzierżawy-połowictwa,
- przejęcie ziemi.

Sprawy, w których sąd nie orzeka

Sprawy inne niż wyszczególnione powyżej powinny być kierowane do innych sądów:

- sądu wielkiej instancji, przy sporach odnoszących się do istnienia i charakteru dzierżawy,
- sądu pierwszej instancji, przy sporach odnoszących się do zapłaty za dzierżawę.

Skład

Sądowi rozjemczemu do spraw dzierżawy nieruchomości rolnych przewodniczy sędzia sądu pierwszej instancji. Wspomagają go czterej obieralni niezawodowi asesorzy: dwaj są właścicielami gospodarstw i dwaj dzierżawcami lub dzierżawcami-połownikami.
Są oni wybierani na 5 lat w oparciu o listy wyborcze sporządzone przez merów w poszczególnych gminach.
W przypadku, gdy nie jest możliwe utworzenie składu sądu rozjemczego lub gdy sąd ten nie może funkcjonować, wydawanie orzeczeń przejmuje sąd pierwszej instancji.
Do którego sądu wnieść pozew?
Do sądu właściwego dla miejsca lokalizacji gospodarstwa rolnego. Sąd taki znajduje się w głównym mieście każdego kantonu.


PYTANIA, KTÓRE NALEŻY SOBIE ZADAĆ PRZED WNIESIENIEM SPRAWY DO SĄDU

1. Czy koniecznie muszę wnieść sprawę do sądu? 

Być może naprawdę korzystniej byłoby odwołać się do alternatywnych sposobow rozstrzygania sporów 

2. Czy nie przekroczę terminu wszczęcia postępowania? 

Terminy przedawnienia różnią się w zależności od sprawy. W kwestii terminów przedawnienia dotyczących wszczynania postępowania, informacji może udzielić radca prawny lub biuro informacji i porad obywatelskich.

3. Czy na pewno muszę zwrócić się do sądu we Francji? 

4. Jeżeli tak, to do którego dokładnie sądu we Francji należy się zwrócić z uwagi na swoje miejsce zamieszkania i na miejsce zamieszkania drugiej strony lub czy muszę też zwrócić uwagę na inne elementy lokalizacyjne mojego wniosku? 

5. Do którego sądu należy się zwrócić w tym Państwie Członkowskim, uwzględniając rodzaj wniosku i wartość przedmiotu sporu?

CO NALEŻY ZROBIĆ W CELU WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA

6. Czy mogę wnieść sprawę do sądu osobiście lub czy muszę to zrobić przez pośrednika i, na przykład, ustanowić swoim pełnomocnikiem adwokata?

W niektórych przypadkach konieczne jest zwrócenie się do urzędnika sądowego, gdy postępowanie sądowe powinno być wszczęte pozwem doręczonym przez wnoszącego sprawę do sądu jego przeciwnikowi. Takie wezwanie sądowe może bowiem być doręczone jedynie przez urzędnika sądowego. Tak jest przed sądem wielkiej instancji, z wyjątkiem postępowań, w których pośrednictwo adwokata nie jest obowiązkowe. Należy podkreślić, że w sprawach o procedurze przyspieszonej wszczęcie postępowania przez doręczenie pozwu jest konieczne. W sprawach rozwodowych, w których pośrednictwo adwokata jest obowiązkowe, powództwo wytacza się za pomocą wniosku.

Do sędziego dla nieletnich wnosi sprawę jeden z rodziców, opiekun prawny lub sam nieletni za pomocą zwykłego wniosku.

Doręczenie wezwania sądowego jest obowiązkowe przed sądem egzekucyjnym, z wyjątkiem postępowań wykonawczych dotyczących decyzji w sprawie eksmisji.

Przed sądem instancji doręczenie wezwania sądowego nie jest obowiązkowe do wszczęcia postępowań, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 3800 euro oraz postępowania o wydanie nakazu płatniczego w sprawach dotyczących wierzytelności umownych lub o charakterze statutowym, o określonej kwocie.

Postępowanie o wydanie nakazu płatniczego, które można wszcząć przed sądem handlowym za pomocą zwykłego wniosku dotyczy wierzytelności wynikających z weksla, traty, weksla własnego i z umowy o cesję. W pozostałych przypadkach postępowanie wszczynane jest za pomocą doręczenia wezwania sądowego.

Przed sądem pracy postępowanie może zostać wszczęte za pomocą listu poleconego lub bezpośrednio, w sekretariacie sądu, na drodze pisemnej lub ustnej.

Przed sądem rozjemczym do spraw dzierżawy nieruchomości rolnych postępowanie wszczyna się za pomocą listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, przesłanego na adres sekretariatu tego sądu, z wyjątkiem spraw, w których złożenie wniosku podlega publikacji w rejestrze nieruchomości i w których doręczenie wezwania przez urzędnika sądowego jest obowiązkowe.

Przed sądem do spraw socjalnych postępowanie można wszcząć dopiero po wcześniejszym odwołaniu się do komisji pojednawczej. Powództwo wnosi się za pomocą listu lub oświadczenia, złożonego w sekretariacie.

Strony mogą również wnieść sprawę do sądu za pomocą wspólnego podania, wspólnie sporządzonego dokumentu, w którym przedstawiają sędziemu swoje żądania. Podanie to składa się w sekretariacie sądu.

W zasadzie przed sądem wielkiej instancji obowiązkowe jest pośrednictwo adwokackie, z wyjątkiem spraw dzierżawy nieruchomości handlowych, procedur przyspieszonych, wygaśnięcia lub pozbawienia praw rodzicielskich i zgłoszenia abandonu. Przed sędzią do spraw rodzinnych pośrednictwo adwokata nie jest konieczne w sprawach o przekazanie władzy rodzicielskiej, w postępowaniu porozwodowym, o władzę rodzicielską, o ustalenie wkładu w koszty małżeńskie i obowiązku alimentacyjnego.

Przed sądem handlowym, sądem instancji, sądem egzekucyjnym, sądem do spraw nieletnich, sądem do spraw socjalnych, sądem pracy i sądem rozjemczym do spraw dzierżawy nieruchomości rolnych pośrednictwo adwokata nie jest obowiązkowe.

7. Do kogo konkretnie należy się zwrócić: do recepcji, do kancelarii sądu czy do innej administracji?

W celu uzyskania jakichkolwiek informacji należy zwrócić się do recepcji każdego z sądów. Poza tym w większości sądów, ośrodków sprawiedliwości i prawa oraz merostw dostępne są bezpłatne porady prawne.

Aby wytoczyć powództwo, należy zwrócić się do sekretariatu sądu.

8. W jakim języku trzeba sformułować pozew? Czy można to zrobić ustnie, czy też pozew musi zostać złożony na piśmie? Czy mogę przesłać pozew faksem lub pocztą elektroniczną?

Język francuski jest jedynym akceptowanym językiem. Na rozprawie stronie może towarzyszyć tłumacz, lecz sędzia nie musi powoływać tłumacza, jeżeli włada językiem, którym posługuje się strona.

W zasadzie powództwo wnosi się na piśmie. Jednak przed sądem pracy oraz w ramach oświadczenia przed sądem instancji wniosek może zostać zgłoszony ustnie i zarejestrowany staraniem kancelarii sądowej.

Przed sądem pracy wszczęcie postępowania może również być skutkiem dobrowolnego stawiennictwa stron w izbie pojednawczej.

W obecnej sytuacji prawnej nie jest możliwe wszczęcie postępowania faksem ani pocztą elektroniczną.

9. Czy istnieją specjalne formularze do wnoszenia spraw do sądu? Jeżeli nie, to w jaki sposób wszcząć postępowanie? Czy pewne elementy muszą obowiązkowo znaleźć się w dokumentacji?

Jedyną procedurą, w której istnieje formularz wszczęcia postępowania, jest oświadczenie przed sądem instancji. W pozostałych postępowaniach dokumentacja powinna zawierać informacje dotyczące powoda, strony przeciwnej oraz wszelkie dokumenty znaczące dla przedmiotu sporu, które powinny zostać złożone, w zależności od przypadku, w kancelarii sądowej z chwilą wszczęcia postępowania lub u sędziego na rozprawie.

10. Czy na rzecz sądu należy uiścić opłatę? Jeżeli tak, to kiedy? Czy adwokatowi trzeba zapłacić z chwilą wniesienia sprawy do sądu?

W zasadzie czynności procesowe nie stanowią podstawy do wnoszenia żadnych opłat na rzecz państwa, z wyjątkiem opłat dotyczących sądów handlowych, w których pobierane są sądowe opłaty kancelaryjne.

Koszty postępowania sądowego to koszty powstałe wskutek prowadzenia postępowania. Obejmują one w szczególności diety świadków, wynagrodzenia biegłych, koszty urzędników sądowych i adwokatów, poza honorariami. Niektóre koszty postępowania sądowego mogą być opłacane na początku lub w trakcie postępowania. Po zakończeniu postępowania sądowego kosztami jego prowadzenia sędzia na ogół obciąża stronę przegrywającą, chyba że przegrywający korzysta z pomocy prawnej.

Honoraria adwokata stanowią przedmiot umowy o wynagrodzenie, uzgadnianej z klientem. Adwokat może zwrócić się do swego klienta o wypłacenie zaliczki, to znaczy kwoty wypłacanej z góry lub w trakcie pracy, tytułem zaliczki.

11. Czy mogę korzystać z pomocy prawnej? 

Jeżeli środki osoby składającej wniosek o przyznanie pomocy prawnej nie przekraczają dopuszczalnego progu, podlegającego corocznie uaktualnieniu (802 euro w 2002 r.), może korzystać z całkowitej pomocy prawnej. Wnioskodawca może korzystać z częściowej pomocy prawnej, jeżeli środki, jakimi dysponuje, zawierają się w przedziale od 802 do 1203 euro. Progi mogą ulegać zmianom w zależności od sytuacji rodzinnej wnioskodawcy 

SKUTKI WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA

12. Począwszy od którego momentu mój pozew uznaje się oficjalnie za złożony? Czy otrzymam od władz potwierdzenie, że sprawa została wniesiona do sądu zgodnie z przepisami?

Postępowanie sądowe wszczyna się:

- w procedurach, w których doręczenie wezwania sądowego jest obowiązkowe, za pomocą przekazania kopii wezwania do kancelarii sądowej;
- w pozostałych procedurach, przez złożenie do rejestracji wniosku w sekretariacie kancelarii sądowej sądu;
Powód nie otrzymuje żadnego potwierdzenia dotyczącego ważności wszczęcia postępowania.


13. Czy mogę uzyskać dokładne informacje na temat kalendarium wydarzeń, które nastąpią po wniesieniu sprawy do sądu (na przykład termin stawiennictwa w sądzie)?



Opracowane przez www.polonika.fr
Tekst objęty prawem autorskim
Kopiowanie lub przetwarzanie tekstu zabronione.
fShare
Tweet