Formalności przed powrotem do Polski
Dobre przygotowanie do powrotu z zagranicy pozwoli nam uniknąć wielu kłopotów, np. trudności z zapisaniem dzieci do szkoły czy nieuznania stażu pracy za granicą. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych spraw, które należy załatwić przed powrotem do kraju. Nie wyczerpuje ona oczywiście wszystkich formalności związanych z wyjazdem. Liczba i rodzaj spraw zależy bowiem od specyficznej sytuacji konkretnego polskiego emigranta. Pokazuje ona jednak, że przygotowania do wyjazdu mogą zająć nawet kilka tygodni.
Zakończenie pracy
Podejmując decyzję o powrocie, powinniśmy przede wszystkim uregulować nasze sprawy służbowe, z odpowiednim wyprzedzeniem wypowiadając umowę o pracę. Pracodawca jest zobowiązany wydać nam odpowiednie dokumenty, potwierdzające nasze zatrudnienie. Najczęściej, świadectwo pracy lub inny dokument, powinien być przekazany niezwłocznie po zakończeniu umowy o pracę.
Warto również poprosić o referencje, które mogą być pomocne w znalezieniu pracy w Polsce. Pamiętajmy, że wystawienie referencji nie jest obowiązkiem dotychczasowego pracodawcy, dlatego ważne jest rozstanie się z nim w dobrej atmosferze.
W trakcie pracy za granicą powinniśmy gromadzić inne dokumenty, dotyczące naszego zatrudnienia, takie jak umowa o pracę czy tzw. paski wynagrodzenia. Mogą one bowiem okazać się pomocne przy naliczaniu naszej przyszłej emerytury czy renty, okresów składkowych czy wysokości wynagrodzenia.
Powrót do Polski po okresie pobytu i pracy za granicą wiąże się z koniecznością uregulowania naszych spraw z zagranicznym urzędem skarbowym. Jeśli opuszczamy kraj dotychczasowego pobytu w trakcie trwania roku podatkowego, nie mamy najczęściej możliwości rozliczenia się z podatku za pośrednictwem pracodawcy. Dlatego też przed wyjazdem powinniśmy udać się do urzędu podatkowego w celu otrzymania ewentualnego zwrotu nadpłaconego podatku. Bywa, że nie płaciliśmy podatków w Polsce, a byliśmy do tego zobowiązani.
Według nowych przepisów osoby, które w latach 2002 – 2007 pracowały poza Polską, a w Polsce podlegały obowiązkowi podatkowemu, mogą skorzystać z abolicji podatkowej.
Przed wyjazdem z kraju dotychczasowego pobytu należy uzyskać odpowiednie formularze, potwierdzające fakt opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i uprawnienia do uzyskania świadczeń socjalnych. Jest to szczególnie istotne, jeśli pracowaliśmy na terenie państw należących do EOG lub w Szwajcarii, gdyż uprawnienia te mogą być swobodnie przenoszone pomiędzy ww. krajami a Polską.
Wracając do Polski z jednego z tych krajów, należy zebrać odpowiednie formularze, np. E 104, które będą potwierdzeniem okresów pracy, ubezpieczenia i zamieszkania w danym państwie członkowskim. Warto również postarać się o formularz E 301, dzięki któremu czas przepracowany za granicą zostanie nam zaliczony do okresu niezbędnego do przyznania zasiłku dla osób bezrobotnych.
Z wnioskiem o wydanie formularza należy wystąpić do instytucji odpowiedzialnej w danym państwie za przyznanie i wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych (najczęściej urzędy pracy). Osoby, które pobierają za granicą zasiłek dla bezrobotnych i zależy im na jego transferze do Polski, powinny postarać się o wydanie formularza E 303.
Osoby, uprawnione do świadczeń emerytalnych lub rentowych, zainteresowane ich przekazywaniem do Polski, powinny złożyć wniosek o transfer we właściwej instytucji zagranicznej lub w ZUS-ie.
Jeśli mieszkaliśmy za granicą z dzieckiem, musimy przed wyjazdem zadbać o zdobycie dokumentów, które pozwolą nam zapisać je do polskiej szkoły. Jeśli nie przywieziemy ze sobą świadectw czy też innych zaświadczeń dotyczących np. edukacji w języku polskim, dyrektor szkoły może mieć wątpliwości, do której klasy przyjąć dziecko.
Ze względu na dobro dziecka, najlepiej byłoby zaplanować przyjazd do Polski w okresie wakacyjnym, aby mieć kilka dni lub tygodni na znalezienie szkoły spełniającej oczekiwania rodziców i ucznia (odległość od miejsca zamieszkania, typ szkoły, np. integracyjna, sportowa, dwujęzyczna). Pozwoli to również na spokojne załatwienie niezbędnych formalności (rozmowa z dyrektorem szkoły, ewentualna nostryfikacja świadectwa wydanego za granicą, czyli uznanie go za równoprawne z krajowym), a także zakup niezbędnych podręczników. Dziecko zaś będzie miało możliwość poznania rówieśników, jeszcze zanim staną się oni kolegami z klasy czy szkoły, a także oswojenia się z językiem polskim.
Nie ma żadnych przeszkód formalnych, aby w trakcie roku szkolnego zapisać dziecko do polskiej szkoły. Wiązać się to może jednak z trudnościami adaptacyjnymi, z koniecznością indywidualnego nadrabiania zaległości i wyrównywania różnic programowych. W takiej sytuacji dziecku i rodzicom może pomóc, oprócz wychowawcy klasy, także pedagog lub psycholog zatrudniony w szkole.
Uwaga
Pamiętajmy o akcie urodzenia dziecka. Dokument ten będzie potrzebny do zarejestrowania naszej pociechy w polskich księgach stanu cywilnego. Jest też konieczny do uzyskania numeru PESEL (jeśli nie uzyskaliśmy go wcześniej w Konsulacie RP) czy wyrobienia dowodu osobistego (Zobacz „Paszport” lub „PESEL”).
Nie zapomnijmy również o zabraniu książeczki zdrowia i szczepień. Książeczka szczepień zawiera istotne informacje na temat szczepionek, które dostało nasze dziecko, oraz badań, które przeszło. Jeżeli dziecko cierpi na jakąś chorobę przewlekłą, to konieczny jest stosowny wpis w karcie zdrowia dziecka. Taka informacja będzie pomocna w kontynuowaniu leczenia w kraju.
Mieszkanie
Planując wyjazd z kraju, gdzie do tej pory mieszkaliśmy, należy uporać się z kwestiami mieszkaniowymi. Przede wszystkim powinniśmy sprawdzić w umowie, na podstawie której wynajmowaliśmy mieszkanie, na jakich warunkach można ją wypowiedzieć. Jeżeli właściciel pobrał od nas depozyt, a w czasie korzystania z mieszkania nie nastąpiła poważna awaria, ani nic nie zostało w nim zniszczone, możemy liczyć na odzyskanie wpłaconych pieniędzy w całości. W związku z opuszczeniem dotychczasowego miejsca zamieszkania, konieczne jest także uregulowanie wszystkich rachunków. Musimy też zadbać o rozwiązanie umów z firmami, będącymi dostawcami różnych mediów (woda, ogrzewanie, gaz, prąd). Najlepiej w dniu przeprowadzki umówić się z przedstawicielem danej firmy, który spisze stan licznika, aby następnie wystawić i przesłać rachunek końcowy na podany przez nas adres kontaktowy.
W związku z planowanym powrotem do Polski musimy zdecydować, co zrobić z naszym kontem bankowym. Nie zawsze trzeba je zamykać. Może się przydać, jeśli mamy otrzymać zwrot zapłaconego podatku lub zaciągnęliśmy kredyt w banku zagranicznym. Jeśli nie planujemy żadnych tego rodzaju operacji, to jeszcze przed wyjazdem warto takie konto zamknąć. Sposób zamknięcia rachunku jest określony w regulaminie naszego banku lub w podpisanej umowie.
Jeśli wracamy do Polski z państw nienależących do EOG lub Szwajcarii (oraz OECD – Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), to powinniśmy zamknąć rachunek bankowy najpóźniej w ciągu 2 miesięcy od powrotu do Polski. Jeśli jednak nie chcemy likwidować rachunku, musimy przekazać Narodowemu Bankowi Polskiemu informację o jego otwarciu oraz kwartalne sprawozdania z obrotów i sald.
Formalności po powrocie do Polski
Pamiętajmy, że po przyjeździe do kraju powinniśmy uregulować wszelkie kwestie formalne związane z naszym powrotem. Jest to niezbędne, jeżeli chcemy przygotować sobie grunt do życia w Polsce.
Przede wszystkim, należy upewnić się co do ważności naszych dokumentów, takich jak dowód osobisty, paszport i prawo jazdy. Jeżeli posiadamy nadal „książeczkowy” dowód osobisty, powinniśmy jak najszybciej wymienić go na nowy, plastikowy. Posiadanie ważnego dowodu jest naszym obowiązkiem, poza tym jego brak uniemożliwia np. odebranie listu poleconego na poczcie czy załatwienie jakiejkolwiek sprawy w urzędzie. Mimo, iż do Polski można wjechać na podstawie paszportu, który stracił ważność, lepiej wymienić go na aktualny. Natomiast w sytuacji, gdy mamy ze sobą zagraniczne prawo jazdy, jego ważność będzie zależała od tego, w jakim kraju je wyrobiliśmy.
Jeżeli sprowadzamy do kraju samochód z zamiarem zarejestrowania go, powinniśmy pamiętać o dotrzymaniu stosownych terminów rejestracji przewidzianych przepisami. Istotne jest także terminowe dopełnienie obowiązku zameldowania się po powrocie do kraju. W niektórych przypadkach może też okazać się, że musimy wystąpić o numer PESEL (na przykład dla urodzonego za granicą dziecka czy współmałżonka – cudzoziemca) lub Numer Identyfikacji Podatkowej – NIP. W przypadku, gdy mamy nieuregulowany stosunek do służby wojskowej, powinniśmy pamiętać o konieczności zawiadomienia Wojskowej Komisji Uzupełnień o swoim powrocie do kraju.
W tym rozdziale nasze porady ujęte zostały w następujących artykułach, które odpowiadają na tematy:
- Dowód osobisty
Jak zamienić stary dowód osobisty na nowy? - Paszport
Jak wyrobić sobie paszport? - Prawo jazdy
Czy prawo jazdy wyrobione za granicą jest ważne w Polsce? - Samochód
Na jakich warunkach można poruszać się po Polsce pojazdem na zagranicznych tablicach rejestracyjnych? - Zameldowanie
W jakim terminie po powrocie powinniśmy się zameldować? - PESEL
Jak wyrobić PESEL? - NIP
Jak uzyskać NIP? - Służba wojskowa
Czy z powodu braku uregulowania stosunku do służby wojskowej lub służby w obcym wojsku grożą Ci jakieś konsekwencje? - Legalizacja zagranicznych dokumentów urzędowych
- W jaki sposób poświadczać zagraniczne dokumenty urzędowe?
Opracowane przez www.polonika.fr
Tekst objęty prawem autorskim
Kopiowanie lub przetwarzanie tekstu zabronione.
